gồm bầu lọc thấm, bầu lọc ly tâm
1. Nhiệm vụ : lọc sạch cặn bẩn, và nước trong dầu bôi trơn.
Trong hệ trống bôi trơn ngoài lưới lọc sơ cấp lắp trước lỗ hút của bơm dầu, còn có bầu lọc thứ cấp. Bầu lọc thứ cấp có loại cố định và loại thay thế chỉ dùng một lần, được lắp phía sau bơm dầu nhờn.
2. Cấu tạo và nguyên lý làm việc của các loại lọc dầu:
Các bầu lọc dầu thường dùng các phần tử lọc là lõi lọc kim loại, lõi lọc giấy, lõi lọc nỉ hay lõi lọc ly tâm.``
a. Bầu lọc có lõi lọc là tấm lọc kim loại: ( hình 1)
Phần tử lọc gồm các tấm kim loại 1,2 xếp xen kẽ với nhau tạo thành các khe lọc ( khe hở lọc khoảng 0,07 - 0,08 mm). Các tấm được lắp trên trục bầu lọc, tạo thành lõi lọc, được đặt trong vỏ bầu lọc, trong bầu lọc còn có van an toàn, phòng khi bầu lọc bị tắc.
Hình 1 : Cấu tạo bầu lọc toàn phần thứ cấp có lõi lọc kim loại
Hoạt động: Dầu nhờn được bơm vào bầu chứa, chạy quanh lõi lọc vào ống trung tấm sau đó đến đường dầu chính để đi bôi trơn các bộ phận trong hệ thống hay chảy về cácte chứa dầu tuỳ thuôch kiểu lọc một phần hay toàn phần. loại bầu lọc một phần dầu đi vào động cơ nhờ đường ống nối mền hoặc kim loại. Loại bầu lọc toàn phần, được lắp trực tiếp vào động cơ, tất cả lượng dầu do bơm hút đều đẩy vào bầu lọc, tại đây sau khi dầu được lọc sạch được đẩy đi bôi trơn. Khi lõi lọc bị tắc do cặn bẩn chèn vào các rãnh lọc làm áp suất dầu xung quanh lõi lọc tăng, lực tác động vào van an toàn lớn thắng lực lò xo làm van an toàn mở, dầu bôi trơn sẽ đi tắt lên đường dầu chính để đi bôi trơn mà không qua lõi lọc.
b. Bầu lọc dùng dải lọc: Các dải lọc bằng nỉ quấn quanh lõi tạo thành lõi lọc lồng vào nhau. Các dải lọc được dập lõm xuống thành các rãnh dẫn dầu, do vậy khi cuốn sít vào nhau tạo thành các khe lọc ( kích thước từ 0,04 - 0,06 mm )
Nguyên lý làm việc giống như trên.
c. Bầu lọc có lõi lọc bằng giấy:
Các lõi lọc được xếp xen kẽ nhau tạo thành khe lọc, trên các tấm lọc có ép các rãnh lọc, dầu nhờn sau khi qua các khe lọc tập trung vào các rãnh này sau đó chảy vào khoang trung tâm rồi đi bôi trơn .
d. Bầu lọc ly tâm: ( cố định) không dùng lõi lọc, khi bảo dưỡng không cần thay thế các phần tử lọc.
- Sơ đồ cấu tạo
hình 2) Bộ phận chủ yếu của bầu lọc là rôto lắp trên trục bầu lọc, trên đế rôto có hai vòi phun, có chiều phun ngược nhau và lắp phía dưới các ống dẫn. Đầu trên các ống dẫn có đặt lưới lọc dầu. Trục bầu lọc được khoan rỗng và có các lỗ ngang để dẫn dầu.
- Nguyên lý làm việc: Bơm đẩy dầu qua lỗ dọc hình vành khăn tới các lỗ ngang (4) để vào bên trong rôto (8). Một phần dầu sạch trong rôto ( khoảng 20% ) được phun qua hai lỗ phun với tốc độ lớn. Phản lực của các tia dầu này tạo ra ngẫu lực làm cho rôto quay ngược chiều so với chiều của các tia dầu. Số dầu phun ra chảy xuống đáy thân bầu lọc rồi chảy về cácte. Phản lực của tia dầu làm tốc độ quay của rôto lên tới 6.000 vòng/phút. Khi rôto quay, dầu trong rôto quay theo, dưới tác dụng của lực ly tâm, những sạn bẩn chứa trong dầu vì nặng hơn dầu nên bị văng ra thành rôto và bám lại thành một lớp keo đặc. Dầu ở gần trung tâm rôto được lọc sạch đi qua lỗ ngang (5) vào ống (9) rồi tới đường dầu chính để đi bôi trơn. Do toàn bộ dầu đi bôi trơn qua bầu lọc này nên gọi là bầu lọc ly tâm toàn phần.
Hình 2 : Sơ đồ cấu tạo bầu lọc ly tâm
- Hư hỏng:
+ Lõi lọc bị tắc: do trong dầu có nhiều cặn bần.
+ Lõi lọc bị rách do sử dụng lâu ngày và áp lực dầu qua bầu lọc quá cao.
+ Đệm lọc dầu bị rò.
Đối với bầu lọc ly tâm hư hỏng chủ yếu là:
+ Tắc các lỗ phun (khi tắt máy không thấy tiếng kêu vo vo kéo dài)
+ Trục rôto bị mòn với bề mặt làm việc của bạc do ma sát.
+ Bạc lót mòn do ma sát với cổ trục rôto.
- Kiểm tra, sửa chữa:
+ Với loại lọc tinh bằng da, nỉ, hoặc giấy phải được thay thế bằng lõi lọc mới, sau khi đã hết thời gian làm việc quy định ( thường các lõi lọc có tuổi thọ từ 200 - 300 giờ ).
+ Các loại lọc thô bằng tấm hay lưới kim loại được tháo rửa định kỳ để sử dụng tiếp. Nếu động cơ làm việc trong môi trường nhiều bụi, phải rút ngắn thời gian thay thế và bảo dưỡng lọc từ 15 - 20 % thời gian định mức.
+ Đối với bầu lọc ly tâm:
Nếu trục rôto bị mòn bề mặt làm việc với bạc có thể mạ thép hoặc mạ crôm, sau đó mài đến kích thước quy định. Đảm bảo độ bóng Ra ≤ 0,53
. Độ cong trên suốt chiều dài trục ≤ 0,02 mm, độ méo, côn ≤ 0,01mm.
Nếu bạc lót mòn thì thay mới, cần nghiền lỗ bạc mới đảm bảo độ bóng Ra ≤ 0,53
m. Khe hở bạc và trục trong phạm vi cho phép 0,005 - 0,008 mm.
Lỗ phun tắc dùng dây thép thông lại
1. Nhiệm vụ : lọc sạch cặn bẩn, và nước trong dầu bôi trơn.
Trong hệ trống bôi trơn ngoài lưới lọc sơ cấp lắp trước lỗ hút của bơm dầu, còn có bầu lọc thứ cấp. Bầu lọc thứ cấp có loại cố định và loại thay thế chỉ dùng một lần, được lắp phía sau bơm dầu nhờn.
2. Cấu tạo và nguyên lý làm việc của các loại lọc dầu:
Các bầu lọc dầu thường dùng các phần tử lọc là lõi lọc kim loại, lõi lọc giấy, lõi lọc nỉ hay lõi lọc ly tâm.``
a. Bầu lọc có lõi lọc là tấm lọc kim loại: ( hình 1)
Phần tử lọc gồm các tấm kim loại 1,2 xếp xen kẽ với nhau tạo thành các khe lọc ( khe hở lọc khoảng 0,07 - 0,08 mm). Các tấm được lắp trên trục bầu lọc, tạo thành lõi lọc, được đặt trong vỏ bầu lọc, trong bầu lọc còn có van an toàn, phòng khi bầu lọc bị tắc.
Hình 1 : Cấu tạo bầu lọc toàn phần thứ cấp có lõi lọc kim loại
Hoạt động: Dầu nhờn được bơm vào bầu chứa, chạy quanh lõi lọc vào ống trung tấm sau đó đến đường dầu chính để đi bôi trơn các bộ phận trong hệ thống hay chảy về cácte chứa dầu tuỳ thuôch kiểu lọc một phần hay toàn phần. loại bầu lọc một phần dầu đi vào động cơ nhờ đường ống nối mền hoặc kim loại. Loại bầu lọc toàn phần, được lắp trực tiếp vào động cơ, tất cả lượng dầu do bơm hút đều đẩy vào bầu lọc, tại đây sau khi dầu được lọc sạch được đẩy đi bôi trơn. Khi lõi lọc bị tắc do cặn bẩn chèn vào các rãnh lọc làm áp suất dầu xung quanh lõi lọc tăng, lực tác động vào van an toàn lớn thắng lực lò xo làm van an toàn mở, dầu bôi trơn sẽ đi tắt lên đường dầu chính để đi bôi trơn mà không qua lõi lọc.
b. Bầu lọc dùng dải lọc: Các dải lọc bằng nỉ quấn quanh lõi tạo thành lõi lọc lồng vào nhau. Các dải lọc được dập lõm xuống thành các rãnh dẫn dầu, do vậy khi cuốn sít vào nhau tạo thành các khe lọc ( kích thước từ 0,04 - 0,06 mm )
Nguyên lý làm việc giống như trên.
c. Bầu lọc có lõi lọc bằng giấy:
Các lõi lọc được xếp xen kẽ nhau tạo thành khe lọc, trên các tấm lọc có ép các rãnh lọc, dầu nhờn sau khi qua các khe lọc tập trung vào các rãnh này sau đó chảy vào khoang trung tâm rồi đi bôi trơn .
d. Bầu lọc ly tâm: ( cố định) không dùng lõi lọc, khi bảo dưỡng không cần thay thế các phần tử lọc.
- Sơ đồ cấu tạo
hình 2) Bộ phận chủ yếu của bầu lọc là rôto lắp trên trục bầu lọc, trên đế rôto có hai vòi phun, có chiều phun ngược nhau và lắp phía dưới các ống dẫn. Đầu trên các ống dẫn có đặt lưới lọc dầu. Trục bầu lọc được khoan rỗng và có các lỗ ngang để dẫn dầu.- Nguyên lý làm việc: Bơm đẩy dầu qua lỗ dọc hình vành khăn tới các lỗ ngang (4) để vào bên trong rôto (8). Một phần dầu sạch trong rôto ( khoảng 20% ) được phun qua hai lỗ phun với tốc độ lớn. Phản lực của các tia dầu này tạo ra ngẫu lực làm cho rôto quay ngược chiều so với chiều của các tia dầu. Số dầu phun ra chảy xuống đáy thân bầu lọc rồi chảy về cácte. Phản lực của tia dầu làm tốc độ quay của rôto lên tới 6.000 vòng/phút. Khi rôto quay, dầu trong rôto quay theo, dưới tác dụng của lực ly tâm, những sạn bẩn chứa trong dầu vì nặng hơn dầu nên bị văng ra thành rôto và bám lại thành một lớp keo đặc. Dầu ở gần trung tâm rôto được lọc sạch đi qua lỗ ngang (5) vào ống (9) rồi tới đường dầu chính để đi bôi trơn. Do toàn bộ dầu đi bôi trơn qua bầu lọc này nên gọi là bầu lọc ly tâm toàn phần.
Hình 2 : Sơ đồ cấu tạo bầu lọc ly tâm
1.Thân bầu lọc; 2. Lỗ giclơ; 3. Lỗ dẫn dầu; 4,5. lỗ ngang; 6. ốc hãm; 7. Trục rôto; 8.Rôto; 9. ống dẫn;
3. Hư hỏng, kiểm tra, bảo dưỡng.
- Hư hỏng:
+ Lõi lọc bị tắc: do trong dầu có nhiều cặn bần.
+ Lõi lọc bị rách do sử dụng lâu ngày và áp lực dầu qua bầu lọc quá cao.
+ Đệm lọc dầu bị rò.
Đối với bầu lọc ly tâm hư hỏng chủ yếu là:
+ Tắc các lỗ phun (khi tắt máy không thấy tiếng kêu vo vo kéo dài)
+ Trục rôto bị mòn với bề mặt làm việc của bạc do ma sát.
+ Bạc lót mòn do ma sát với cổ trục rôto.
- Kiểm tra, sửa chữa:
+ Với loại lọc tinh bằng da, nỉ, hoặc giấy phải được thay thế bằng lõi lọc mới, sau khi đã hết thời gian làm việc quy định ( thường các lõi lọc có tuổi thọ từ 200 - 300 giờ ).
+ Các loại lọc thô bằng tấm hay lưới kim loại được tháo rửa định kỳ để sử dụng tiếp. Nếu động cơ làm việc trong môi trường nhiều bụi, phải rút ngắn thời gian thay thế và bảo dưỡng lọc từ 15 - 20 % thời gian định mức.
+ Đối với bầu lọc ly tâm:
Nếu trục rôto bị mòn bề mặt làm việc với bạc có thể mạ thép hoặc mạ crôm, sau đó mài đến kích thước quy định. Đảm bảo độ bóng Ra ≤ 0,53
Nếu bạc lót mòn thì thay mới, cần nghiền lỗ bạc mới đảm bảo độ bóng Ra ≤ 0,53
Lỗ phun tắc dùng dây thép thông lại
