Định nghĩa: Bộ chế hoà khí hiện đại là một tổng thành phức tạp gồm các cơ cấu đảm bảo cho các chế độ hoạt động của động cơ được điều chỉnh chính xác và linh hoạt hơn nhờ bộ điều khiển điện tử giống như ở hệ thống phun xăng điện tử, ngoài ra nó còn làm tăng số lượng không gian hoà khí theo hai hướng sau: có hai hướng không gian hỗn hợp giống nhau cùng hoạt động hoặc hai không gian hỗn hợp khác nhau cả về cấu tạo và nhiệm vụ thực hiện.
1) Chế hoà khí có hai không gian hỗn hợp giống nhau cùng hoạt động.
- Đây là phương án ghép hai bộ chế hoà khí với nhau,mỗi bộ cấp cho một nửa xi lanh động cơ.
- Đối với động cơ nhiều xi lanh thì đây là một phương án có ưu điểm là tránh hiện tượng can thiệp của các xi lanh gần nhau theo trình tự làm việc.Nhờ vậy làm tăng hệ số nạp và công suất cực đại của xilanh.Sốxilanh càng nhiều thì tốc độ động cơ càng cao.Nhưng bên cạnh những ưu điểm đó thì đối với phương án này cũng có một số nhược điểm là làm tăng hiện tượng dao động của dòng khí và dòng xoáy trong mỗi không gian,không có lợi cho điều kiện làm việc ổn địng của động cơ,ngoài ra tốc độ trung bình của dòng khí trong mỗi không gian đều nhỏ khi chạy ở chế độ thấp về tải và tốc độ,xăng khó được xé tơi.
2) Chế hoà khí có hai không gian hỗn hợp giống nhau về cấu tạo và nhiệm vụ.
a) Cấu tạo:
+) Không gian hoà khí chính có:
- Hệ thống phun chính 5,13.
- Hệ thống làm đậm dẫn động chân không 6,9.
- Hệ thống không tải 2,3,12,11.
- Hệ thống khởi động 15.
- Hệ thống tăng tốc dẫn động cơ khí 16,20,21.
+) Không gian hoà khí phụ có:
- Hệ thống phun chính 22,18.
- Hệ thống chuyển tiếp 22,19,25.
b) Hoạt động:
- Phương án này đáp ứng tốt yêu cầu đối với tốc độ dòng khí ở mọi chế độ tốc độ và tải của động cơ.Gồm có hai không gian hỗn hợp dùng chung cho cả động cơ : Không gian chính và không gian phụ.
+) Không gian chính hoạt động khi chạy ở tốc độ thấp tải nhỏ.
+) Không gian phụ hoạt động khi độ chân không trong họng chính đạt tới một giá trị qui định thì thông qua hộp màng sẽ làm cho bướm ga mở và hoạt động cùng bướm ga ở không gian chính.
- Cả hai bướm ga sẽ cùng đạt tới độ mở lớn nhất khi động cơ chạy ở tốc độ và tải lớn nhất.
3) Các hệ thống khác của bộ chế hoà khí hiện đại:
a)Hệ thống khởi động.
- Hệ thống khởi động vẫn dùng bướm gió.Mở bướm gió được điều khiển tự động nhờ nguồn nhiệt của nước làm mát,của khí thải hoặc nguồn điện khi máy nóng.
b)Hệ thống không tải.
- Hệ thống không tải nhanh có n= 2300-3000 vòng/phút.
- Không tải chuẩn n= 750-900 vòng /phút và không tải cưỡng bức.
+) Không tải chuẩn.
- Là chế độ không tải khi máy đã ấm gồm:jiclơ không tải 5,jiclơ không khí 16 và hai lỗ phun không tải 2,3,ngoài ra còn bổ sung một jiclơ không khí tiết kiệm 11 và vít điện từ 6 làm nhiệm vụ hãm bớt xăng không tải để động cơ chạy tiết kiệm.
- Van điện từ 13,jiclơ không khí 14 và lỗ xăng 8 có tác dụng
điều chỉnh thành phần hoà khí.Khi cần hoà khí đậm bộ điều khiển điện tử(ECU) ra lệnh mở lỗ xăng 8 và đóng jiclơ không khí 14,nếu cần hoà khí nhạt thì điều khiển ngược lại.Mở lỗ 8,xăng qua cả lỗ 7 và 8,tăng lưu lượng cho jiclơ 5,còn khi mở jiclơ 14 thì lỗ 8 đống kín ,không khí đi vào đường không tải hãm bớt xăng vào đây.
+)Chế độ không tải nhanh.
ECU ra lệnh cho van điện từ điều khiển mở lỗ thông kết hợp với việc mở rộng thêm bướm ga để đạt số lượng và thành phần hoà khí phù hợp với chế độ không tải nhanh.Van điện từ còn có tác dụng cắt xăng không tải khi tắt máy tránh hiện tượng máy vẫn nổ nếu chưa cắt điện của động cơ có tỉ số nén cao.
+) Chế độ không tải cưỡng bức
Cấu tạo gồm: van điện 16,màng 3,màng 6,van khí 14…
- Ở chế độ không tải cưỡng bức,bướm ga 13đóng đột ngột.Độ chân không sau bướm ga
truyền tới không gian bên phải màng 3, hút màng sang phải và mở van 2,
truyền vào buồng chân không 5, hút màng 6 qua trái mở van 14 để không gian phía sau bướm ga ăn thông với lỗ 7 thông với không gian phía sau bình lọc khí, khắc phục những hiện tượng có hại của chế độ không tải cưỡng bức.Qua đường 15,
truyền tới jiclơ 11 hút một ít xăng và qua jiclơ hút một ít không khí tạo nên bong bóng xăng cấp cho không gian phía sau bướm ga tạo hoà khí phù hợp yêu cầu.
- Van điện từ 16 có tác dụng cắt hoạt động của hệ thống không tải cưỡng bức khi tốc độ xe rất thấp hoặc khi xe dừng.Lúc ấy cảm biến tốc độ xe báo tới bộ khuếch đại 17,điều khiển van 16 mở đường thông để đóng kín các van 2 và 14.
- Chất lượng của chế độ không tải cưỡng bức còn phụ thuộc vào hoạt động của bộ giảm chấn cho cần ga gồm: hộp màng 1,con đội 2, cần ga và đồn nối 4. Màng da nối với con đội.Hộp màng da có lỗ thông với khí trời gây tác dụng hãm đối với chuyển dịch của màng.
Khi tăng ga,lò xo trong cần ga đè lên con đội đẩy khí trời qua lỗ thông,do lỗ nhỏ dòng khí bị hãm nên bướm ga đống từ từ.Có thể điều chỉnh thời điểm và khoảng tác dụng của bộ giảm chấn ga nhờ êcu 5.
c)Hệ thống làm đậm.
- Hệ thống làm đậm được dẫn động chân không như kiểu cổ điển, cấp nhiên liệu cho không gian chính còn không gian phụ đặt them không gian cao tốc,hút không khí qua và xăng qua bể phun thêm bong bóng xăng vào dòng khí.
d)Bơm tăng tốc.
- Cũng được dẫn động như kiểu cổ điển.Các bộ chế hoà khí điều khiển điện tử nhờ ECU còn dùng thêm van điện từ 3.Khi tăng tốc,nếu nhiệt độ còn thấp và hoà khí còn nhạt thì bộ ECU chỉ huy mở van 3 để bổ sung xăng vào hoà với xăng tăng tốc giúp xăng phun tơi và bay hơi tốt hơn.Nếu động cơ đủ nóng và thành phần hoà khí bình thường bộ ECU sẽ chỉ huy đóng van 3.
1) Chế hoà khí có hai không gian hỗn hợp giống nhau cùng hoạt động.
- Đây là phương án ghép hai bộ chế hoà khí với nhau,mỗi bộ cấp cho một nửa xi lanh động cơ.
- Đối với động cơ nhiều xi lanh thì đây là một phương án có ưu điểm là tránh hiện tượng can thiệp của các xi lanh gần nhau theo trình tự làm việc.Nhờ vậy làm tăng hệ số nạp và công suất cực đại của xilanh.Sốxilanh càng nhiều thì tốc độ động cơ càng cao.Nhưng bên cạnh những ưu điểm đó thì đối với phương án này cũng có một số nhược điểm là làm tăng hiện tượng dao động của dòng khí và dòng xoáy trong mỗi không gian,không có lợi cho điều kiện làm việc ổn địng của động cơ,ngoài ra tốc độ trung bình của dòng khí trong mỗi không gian đều nhỏ khi chạy ở chế độ thấp về tải và tốc độ,xăng khó được xé tơi.
2) Chế hoà khí có hai không gian hỗn hợp giống nhau về cấu tạo và nhiệm vụ.
a) Cấu tạo:
- Hệ thống phun chính 5,13.
- Hệ thống làm đậm dẫn động chân không 6,9.
- Hệ thống không tải 2,3,12,11.
- Hệ thống khởi động 15.
- Hệ thống tăng tốc dẫn động cơ khí 16,20,21.
+) Không gian hoà khí phụ có:
- Hệ thống phun chính 22,18.
- Hệ thống chuyển tiếp 22,19,25.
b) Hoạt động:
- Phương án này đáp ứng tốt yêu cầu đối với tốc độ dòng khí ở mọi chế độ tốc độ và tải của động cơ.Gồm có hai không gian hỗn hợp dùng chung cho cả động cơ : Không gian chính và không gian phụ.
+) Không gian chính hoạt động khi chạy ở tốc độ thấp tải nhỏ.
+) Không gian phụ hoạt động khi độ chân không trong họng chính đạt tới một giá trị qui định thì thông qua hộp màng sẽ làm cho bướm ga mở và hoạt động cùng bướm ga ở không gian chính.
- Cả hai bướm ga sẽ cùng đạt tới độ mở lớn nhất khi động cơ chạy ở tốc độ và tải lớn nhất.
3) Các hệ thống khác của bộ chế hoà khí hiện đại:
a)Hệ thống khởi động.
- Hệ thống khởi động vẫn dùng bướm gió.Mở bướm gió được điều khiển tự động nhờ nguồn nhiệt của nước làm mát,của khí thải hoặc nguồn điện khi máy nóng.
b)Hệ thống không tải.
- Hệ thống không tải nhanh có n= 2300-3000 vòng/phút.
- Không tải chuẩn n= 750-900 vòng /phút và không tải cưỡng bức.
+) Không tải chuẩn.
- Là chế độ không tải khi máy đã ấm gồm:jiclơ không tải 5,jiclơ không khí 16 và hai lỗ phun không tải 2,3,ngoài ra còn bổ sung một jiclơ không khí tiết kiệm 11 và vít điện từ 6 làm nhiệm vụ hãm bớt xăng không tải để động cơ chạy tiết kiệm.
- Van điện từ 13,jiclơ không khí 14 và lỗ xăng 8 có tác dụng
điều chỉnh thành phần hoà khí.Khi cần hoà khí đậm bộ điều khiển điện tử(ECU) ra lệnh mở lỗ xăng 8 và đóng jiclơ không khí 14,nếu cần hoà khí nhạt thì điều khiển ngược lại.Mở lỗ 8,xăng qua cả lỗ 7 và 8,tăng lưu lượng cho jiclơ 5,còn khi mở jiclơ 14 thì lỗ 8 đống kín ,không khí đi vào đường không tải hãm bớt xăng vào đây.
+)Chế độ không tải nhanh.
ECU ra lệnh cho van điện từ điều khiển mở lỗ thông kết hợp với việc mở rộng thêm bướm ga để đạt số lượng và thành phần hoà khí phù hợp với chế độ không tải nhanh.Van điện từ còn có tác dụng cắt xăng không tải khi tắt máy tránh hiện tượng máy vẫn nổ nếu chưa cắt điện của động cơ có tỉ số nén cao.
+) Chế độ không tải cưỡng bức
- Ở chế độ không tải cưỡng bức,bướm ga 13đóng đột ngột.Độ chân không sau bướm ga
- Chất lượng của chế độ không tải cưỡng bức còn phụ thuộc vào hoạt động của bộ giảm chấn cho cần ga gồm: hộp màng 1,con đội 2, cần ga và đồn nối 4. Màng da nối với con đội.Hộp màng da có lỗ thông với khí trời gây tác dụng hãm đối với chuyển dịch của màng.
Khi tăng ga,lò xo trong cần ga đè lên con đội đẩy khí trời qua lỗ thông,do lỗ nhỏ dòng khí bị hãm nên bướm ga đống từ từ.Có thể điều chỉnh thời điểm và khoảng tác dụng của bộ giảm chấn ga nhờ êcu 5.
c)Hệ thống làm đậm.
- Hệ thống làm đậm được dẫn động chân không như kiểu cổ điển, cấp nhiên liệu cho không gian chính còn không gian phụ đặt them không gian cao tốc,hút không khí qua và xăng qua bể phun thêm bong bóng xăng vào dòng khí.
d)Bơm tăng tốc.
- Cũng được dẫn động như kiểu cổ điển.Các bộ chế hoà khí điều khiển điện tử nhờ ECU còn dùng thêm van điện từ 3.Khi tăng tốc,nếu nhiệt độ còn thấp và hoà khí còn nhạt thì bộ ECU chỉ huy mở van 3 để bổ sung xăng vào hoà với xăng tăng tốc giúp xăng phun tơi và bay hơi tốt hơn.Nếu động cơ đủ nóng và thành phần hoà khí bình thường bộ ECU sẽ chỉ huy đóng van 3.
(
