Hệ thống thắng dùng để giảm tốc độ của xe hoặc cho xe dừng hẳn để đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
CẤU TẠO :
Ở xe gắn máy thường có hai thắng, thắng trước và thắng sau. Hầu hết thắng trước đươc điều
khiển bằng tay và thắng sau được điều khiển bằng chân.
Hệ thống thắng gồm cơ cấu điều khiển và cơ cấu thắng.
1) CƠ CẤU ĐIỀU KHIỂN :
+ Điều khiển bằng tay: Tay thắng gắn ở tay lái gồm vỏ ruột, dây thắng và ốc siết dây thắng.
+ Điều khiển bằng chân :
Gồm bàn đạp thắng, lò xo hoàn lực, cây sắt điều khiển, tán hiệu chỉnh.
2) CƠ CẤU THẮNG : Được gắn ở bánh xe gồm :
a/ Bộ phận di động :
Đùm bánh xe, lòng đùm bằng gang hay thép được tiện tròn rồi
ép vào lòng đùm (tăm bua).
b/ Bộ phận cố định :
Mâm thắng được giữ cố định nhờ một rãnh tiện ăn khớp với
ét gô phuộc trước hoặc vặn bù lon
ở gắp sau, có các chi tiết.
-Một cốt cố định (chốt má thắng).
-Một cốt di động xuyên qua lỗ khoan ở mâm thắng, phía
trong có dạng cam gọi là cam thắng, phía ngoài có dự trù để bắt
giòng thắng.
-Gióng thắng một đầu siết chặt với cốt di động (cam thắng)
đầu còn lại nối với cơ cấu điều khiển thắng.
-Hai ngàm thắng dạng bán nguyệt một đầu tì vào cốt cố định, đầu còn lại tì vào cam thắng, hai má thắng luôn luôn được kéo sát vào nhau nhờ hai lò xo má thắng, phía ngoài má thắng có dán bố thắng.
Ngoài ra đối với một số xe ở mâm thắng còn có bánh xe răng xoắn (trục vít) để điều khiển đồng hồ báo tốc độ. Bánh xe răng xoắn có thể gắn liền với mâm thắng bằng phe gài hoặc để rời.
NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC
Bình thường khi không sử dụng thắng hai má thắng luôn luôn ép sát vào cam thắng nhờ hai lò xo hoàn lực nên lòng đùm quay tự do. Khi sử dụng thắng qua cơ cấu điều khiển, giòng thắng xoay làm xoay cam thắng. Hai mấu lồi của cam thắng đẩy hàm thắng bung ra ép sát vào lòng đùm qua lớp bố thắng tạo ra sự ma sát với lòng đùm làm bánh xe không quay được. Khi hết tác động, nhờ lực kéo của lò xo hoàn lực, cam thắng trở về vị trí cũ, hai hàm thắng ép vào cam thắng,bánh xe quay bình thường.
Điều chỉnh thắng :
Điều chỉnh sao cho tay thắng hoặc bàn đạp thắng có khoảng chạy tự do (chạy không) tính từ lúc bắt đầu tác động đến lúc thắng ăn từ khoảng 10 - 20 mm là đạt.
CÁC HƯ HỎNG :
1. THẮNG KHÔNG ĂN :
+ Nguyên nhân :
- Điều chỉnh khoảng chạy không quá lớn.
- Dóng thắng lỏng hoặc lờn gai nơi bắt với cam thắng.
- Bố thắng quá mòn.
- Bố chai cứng.
2. KẸT THẮNG :
+ Nguyên nhân :
- Vỏ dây thắng nhỏ hơn ruột.
- Dây rỉ sét.
- Lò xo hoàn lực yếu, gãy, sút.
- Cam thắng xoay ngang không trở về vị trí cũ được do chỉnh khoảng chạy của giòng thắng quá lớn (bố mòn tăng thêm).
- Tăm bua bị ô van.
- Khoảng chạy không - quá nhỏ.
- Miệng đùm bị cọ vào mâm thắng.
Lưu ý :
Khi tháo ráp mâm thắng ra khỏi lòng đùm phải chú ý long đền chêm để khi ráp vào không bị cọ
vào miệng đùm.
3. THẮNG BỊ KÊU :
+ Nguyên nhân :
- Bố thắng mòn.
- Tăm bua bị ô van.
- Bố bị chai cứng.
Lưu ý :
+ Khi thay bố mới phải rà bố lại cho bố tiếp xúc đều với lòng đùm. Phương pháp rà bố.
- Bôi phấn vào lòng đùm cho đều.
- Cho mâm thắng vào lòng đùm.
- Giữ má thắng và xoay bánh xe.
- Đẩy nhẹ giòng thắng cho 2 hàm thắng bung ra ma sát vào lòng đùm.
- Lấy mâm thắng ra quan sát mặt bố thắng. Nếu bố ăn không đều dùng lưỡi cưa sắt bào cho bố
tiếp xúc tốt (ăn đều).
+ Mỗi lần đạp thắng nghe có tiếng kêu ở bánh sau là do các nguyên nhân :
- Tán giữ cốt đùm sau không siết chặt.
- Bù lon giữ mâm thắng siết không chặt.
Cao su giảm chấn ở nhún sau bị bể.
CẤU TẠO :
Ở xe gắn máy thường có hai thắng, thắng trước và thắng sau. Hầu hết thắng trước đươc điều
khiển bằng tay và thắng sau được điều khiển bằng chân.
Hệ thống thắng gồm cơ cấu điều khiển và cơ cấu thắng.
1) CƠ CẤU ĐIỀU KHIỂN :
+ Điều khiển bằng tay: Tay thắng gắn ở tay lái gồm vỏ ruột, dây thắng và ốc siết dây thắng.
+ Điều khiển bằng chân :
Gồm bàn đạp thắng, lò xo hoàn lực, cây sắt điều khiển, tán hiệu chỉnh.
2) CƠ CẤU THẮNG : Được gắn ở bánh xe gồm :
a/ Bộ phận di động :
Đùm bánh xe, lòng đùm bằng gang hay thép được tiện tròn rồi
ép vào lòng đùm (tăm bua).
b/ Bộ phận cố định :
Mâm thắng được giữ cố định nhờ một rãnh tiện ăn khớp với
ét gô phuộc trước hoặc vặn bù lon
ở gắp sau, có các chi tiết.
-Một cốt cố định (chốt má thắng).
-Một cốt di động xuyên qua lỗ khoan ở mâm thắng, phía
trong có dạng cam gọi là cam thắng, phía ngoài có dự trù để bắt
giòng thắng.
-Gióng thắng một đầu siết chặt với cốt di động (cam thắng)
đầu còn lại nối với cơ cấu điều khiển thắng.
-Hai ngàm thắng dạng bán nguyệt một đầu tì vào cốt cố định, đầu còn lại tì vào cam thắng, hai má thắng luôn luôn được kéo sát vào nhau nhờ hai lò xo má thắng, phía ngoài má thắng có dán bố thắng.
Ngoài ra đối với một số xe ở mâm thắng còn có bánh xe răng xoắn (trục vít) để điều khiển đồng hồ báo tốc độ. Bánh xe răng xoắn có thể gắn liền với mâm thắng bằng phe gài hoặc để rời.
NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC
Bình thường khi không sử dụng thắng hai má thắng luôn luôn ép sát vào cam thắng nhờ hai lò xo hoàn lực nên lòng đùm quay tự do. Khi sử dụng thắng qua cơ cấu điều khiển, giòng thắng xoay làm xoay cam thắng. Hai mấu lồi của cam thắng đẩy hàm thắng bung ra ép sát vào lòng đùm qua lớp bố thắng tạo ra sự ma sát với lòng đùm làm bánh xe không quay được. Khi hết tác động, nhờ lực kéo của lò xo hoàn lực, cam thắng trở về vị trí cũ, hai hàm thắng ép vào cam thắng,bánh xe quay bình thường.
Điều chỉnh thắng :
Điều chỉnh sao cho tay thắng hoặc bàn đạp thắng có khoảng chạy tự do (chạy không) tính từ lúc bắt đầu tác động đến lúc thắng ăn từ khoảng 10 - 20 mm là đạt.
CÁC HƯ HỎNG :
1. THẮNG KHÔNG ĂN :
+ Nguyên nhân :
- Điều chỉnh khoảng chạy không quá lớn.
- Dóng thắng lỏng hoặc lờn gai nơi bắt với cam thắng.
- Bố thắng quá mòn.
- Bố chai cứng.
2. KẸT THẮNG :
+ Nguyên nhân :
- Vỏ dây thắng nhỏ hơn ruột.
- Dây rỉ sét.
- Lò xo hoàn lực yếu, gãy, sút.
- Cam thắng xoay ngang không trở về vị trí cũ được do chỉnh khoảng chạy của giòng thắng quá lớn (bố mòn tăng thêm).
- Tăm bua bị ô van.
- Khoảng chạy không - quá nhỏ.
- Miệng đùm bị cọ vào mâm thắng.
Lưu ý :
Khi tháo ráp mâm thắng ra khỏi lòng đùm phải chú ý long đền chêm để khi ráp vào không bị cọ
vào miệng đùm.
3. THẮNG BỊ KÊU :
+ Nguyên nhân :
- Bố thắng mòn.
- Tăm bua bị ô van.
- Bố bị chai cứng.
Lưu ý :
+ Khi thay bố mới phải rà bố lại cho bố tiếp xúc đều với lòng đùm. Phương pháp rà bố.
- Bôi phấn vào lòng đùm cho đều.
- Cho mâm thắng vào lòng đùm.
- Giữ má thắng và xoay bánh xe.
- Đẩy nhẹ giòng thắng cho 2 hàm thắng bung ra ma sát vào lòng đùm.
- Lấy mâm thắng ra quan sát mặt bố thắng. Nếu bố ăn không đều dùng lưỡi cưa sắt bào cho bố
tiếp xúc tốt (ăn đều).
+ Mỗi lần đạp thắng nghe có tiếng kêu ở bánh sau là do các nguyên nhân :
- Tán giữ cốt đùm sau không siết chặt.
- Bù lon giữ mâm thắng siết không chặt.
Cao su giảm chấn ở nhún sau bị bể.
