Phương pháp chẩn đoán hư hỏng NVH

[chu_thodien]

Chào các bác!

Em thì mới vào nghề được vài năm, nhưng cũng có cơ hội tiếp xúc và chẩn đoán tương đối nhiều các trường hợp hư hỏng liên quan đến rung động - tiếng kêu - âm thanh chói tai. Khái niệm này trong tiếng Anh người ta thường gọi là NVH (Noise - Vibration - Harness). Và sau đây em sẽ gọi là NVH

Em thấy rất nhiều bác cũng trong nghề thường gặp những khó khăn nhất định trong việc chẩn đoán và tìm ra bộ phận hư hỏng liên quan đến NVH.

Vậy em xin mời các bác chia sẻ kinh nghiệm của các bác trong việc kiểm tra, chẩn đoán và tìm ra bộ phận hư hỏng cho những vấn đề liên quan NVH ạ. Và cả các loại dụng cụ chẩn đoán NVH hữu ích mà các bác biết, đã sử dụng nữa ạ.
Sau đó em sẽ tổng hợp lại các kinh nghiệm các bác chia sẻ để có cái nhìn tổng quan ạ.

Mong các bác nhiệt tình chia sẻ, em cảm ơn!

(P/s: Về khái niệm NVH, em thấy có một số website dịch tiếng việt là độ êm dịu, độ xóc, rồi bền bỉ...v.v. Tuy nhiên theo như em nghiên cứu tài liệu thì dịch là âm thanh chói là là chính xác ạ)

 

[Escape50287]

Các Bước xử lý NVH theo mình đã từng & đang xử lý:
1. Phải Tái tạo lại được triệu chứng NVH như khách hàng mô tả
2. Phân tích NVH thuộc dạng nào N/V/H, đánh giá đó là trạng thái bình thường, đặc trưng của xe hay bất thường. phối hợp KTV máy gầm điện đi test cùng thợ đồng để đánh giá xác định tiếng kêu.
2. Sau khi tái tạo được N/V/H nếu bình thường thì tư vấn giải thích cho KH hiểu , nếu bất thường thì Khoanh vùng chẩn đoán tại vị trí xảy ra N/V/H
3. Phân tích xử lý sữa chữa N/V/H theo kinh nghiệm hoặc cẩm nang sữa chữa (nếu có)
4. Kiểm tra & test lại sau sữa chữa

 

[chu_thodien]

Các Bước xử lý NVH theo mình đã từng & đang xử lý:
1. Phải Tái tạo lại được triệu chứng NVH như khách hàng mô tả
2. Phân tích NVH thuộc dạng nào N/V/H, đánh giá đó là trạng thái bình thường, đặc trưng của xe hay bất thường. phối hợp KTV máy gầm điện đi test cùng thợ đồng để đánh giá xác định tiếng kêu.
2. Sau khi tái tạo được N/V/H nếu bình thường thì tư vấn giải thích cho KH hiểu , nếu bất thường thì Khoanh vùng chẩn đoán tại vị trí xảy ra N/V/H
3. Phân tích xử lý sữa chữa N/V/H theo kinh nghiệm hoặc cẩm nang sữa chữa (nếu có)
4. Kiểm tra & test lại sau sữa chữa

Em thấy các bước của bác rất chi là chi tiết. Nhưng em muốn đào sâu hơn với bác.
1. Phải tái tạo lại được triệu chứng NVH như khách hàng mô tả
--> Bác thường làm công việc này như nào ạ? Hay sau khi nghe khách hàng mô tả qua về loại tiếng đang gặp phải, chẳng hạn có tiếng kêu khi chạy xe lên dốc chẳng hạn. Thì bác liền lên xe vào tìm chỗ dốc chạy luôn ạ?

 

[Escape50287]

Em thấy các bước của bác rất chi là chi tiết. Nhưng em muốn đào sâu hơn với bác.
1. Phải tái tạo lại được triệu chứng NVH như khách hàng mô tả
--> Bác thường làm công việc này như nào ạ? Hay sau khi nghe khách hàng mô tả qua về loại tiếng đang gặp phải, chẳng hạn có tiếng kêu khi chạy xe lên dốc chẳng hạn. Thì bác liền lên xe vào tìm chỗ dốc chạy luôn ạ?

Vấn đề là nằm chỗ đó, vì vậy cần phải thu thập đầy đủ thông tin từ phía khách hàng, theo như ví dụ Bác mô tả thì cần phải hỏi thêm khách hàng: dốc đó là dốc như thế nào? có độ nghiên bao nhiêu ? tại cung đường dốc đó có gờ giảm tốc hay không ? có gì đặt biệt hay không ? thời điểm đó xe đang đi chế độ vị trí tay số nào D hay M hay sport ? nhiệt độ lạnh, tốc độ quạt gió ? tải trọng trên xe bao nhiêu ? và cuối cùng tiếng kêu đó như thế nào ?kêu lớn hay nhỏ ? tần suất xảy ra tiếng kêu là liên tục hay thỉnh thoảng ? sau đó mình đưa ra vài ví dụ tiếng kêu của các vật khi va chạm vào nhau sau đó nhờ KH có thể mô tả tiếng kêu đó giống thể loại nào. .....&..... Nói chung càng thu thập thông tin KH càng nhiều thì càng có cơ sở chẩn đoán bệnh & đi đúng hướng tránh bị lạc đường. Còn khơi khơi nghe KH nói di dôc kêu sau đó sách xe kiếm cái dốc chạy thử thì ko bao giờ ra kết quả, nếu có ra chẳng qua là may mắn. Và như vậy thì ko đúc kết được gì & làm việc ko có logic. Dễ dẫn đến chẩn đoán sai , mất thời gian & ko hiệu quả.

 

[tomtran]

Các Bước xử lý NVH theo mình đã từng & đang xử lý:
1. Phải Tái tạo lại được triệu chứng NVH như khách hàng mô tả
2. Phân tích NVH thuộc dạng nào N/V/H, đánh giá đó là trạng thái bình thường, đặc trưng của xe hay bất thường. phối hợp KTV máy gầm điện đi test cùng thợ đồng để đánh giá xác định tiếng kêu.
2. Sau khi tái tạo được N/V/H nếu bình thường thì tư vấn giải thích cho KH hiểu , nếu bất thường thì Khoanh vùng chẩn đoán tại vị trí xảy ra N/V/H
3. Phân tích xử lý sữa chữa N/V/H theo kinh nghiệm hoặc cẩm nang sữa chữa (nếu có)
4. Kiểm tra & test lại sau sữa chữa

Tiếng kêu thì có nhiều loại tiếng kêu. Mỗi loại có 1 âm thanh đặc thù. Phổ biến thì có:
1. Tiếng kêu của thắng
2. Tiếng kêu dây belt
3. Tiếng kêu ổ bi
4. Tiếng kêu ổ bi bánh xe
5. Tiếng kêu của shock/ strut
6. Tiếng kêu control arm
7. Tiếng kêu của lá tản nhiệt dưới ống bô
8. Tiếng kêu ball join
9. Tiếng kêu diff bushes
10. Tiếng rung engine mount
11. Tiếng xì vacuum leak
12. Tiếng kêu bánh xe mòn không đều
Vân vân và vân vân
Tuỳ từng loại tiếng mà cách chẩn đoán khác nhau. Chẩn đoán xong thì thợ nào cũng sửa được.

 

[chu_thodien]

Vấn đề là nằm chỗ đó, vì vậy cần phải thu thập đầy đủ thông tin từ phía khách hàng, theo như ví dụ Bác mô tả thì cần phải hỏi thêm khách hàng: dốc đó là dốc như thế nào? có độ nghiên bao nhiêu ? tại cung đường dốc đó có gờ giảm tốc hay không ? có gì đặt biệt hay không ? thời điểm đó xe đang đi chế độ vị trí tay số nào D hay M hay sport ? nhiệt độ lạnh, tốc độ quạt gió ? tải trọng trên xe bao nhiêu ? và cuối cùng tiếng kêu đó như thế nào ?kêu lớn hay nhỏ ? tần suất xảy ra tiếng kêu là liên tục hay thỉnh thoảng ? sau đó mình đưa ra vài ví dụ tiếng kêu của các vật khi va chạm vào nhau sau đó nhờ KH có thể mô tả tiếng kêu đó giống thể loại nào. .....&..... Nói chung càng thu thập thông tin KH càng nhiều thì càng có cơ sở chẩn đoán bệnh & đi đúng hướng tránh bị lạc đường. Còn khơi khơi nghe KH nói di dôc kêu sau đó sách xe kiếm cái dốc chạy thử thì ko bao giờ ra kết quả, nếu có ra chẳng qua là may mắn. Và như vậy thì ko đúc kết được gì & làm việc ko có logic. Dễ dẫn đến chẩn đoán sai , mất thời gian & ko hiệu quả.

Em thích nhất cách bác đưa ra một vài ví dụ về tiếng kêu để nhờ KH mô tả tiếng kêu giống loại nào. Điều đó là cực kỳ đơn giản, nhưng lại rất hữu ích để có thể thu thập thông tin một cách chính xác, hữu ích nhất từ KH. Bởi chuẩn tiếng kêu của mỗi ng là khác nhau. Có người nói nó kêu cách cách, có người nói kêu kẹt kẹt....
Về bước thứ 3 bác nói: Sau khi tái tạo được rồi, nếu bình thường thì giải thích với KH. Vậy theo bác làm thế nào để đánh giá NVH đó là bình thường hay bất thường ạ?

 

[Escape50287]

Em thích nhất cách bác đưa ra một vài ví dụ về tiếng kêu để nhờ KH mô tả tiếng kêu giống loại nào. Điều đó là cực kỳ đơn giản, nhưng lại rất hữu ích để có thể thu thập thông tin một cách chính xác, hữu ích nhất từ KH. Bởi chuẩn tiếng kêu của mỗi ng là khác nhau. Có người nói nó kêu cách cách, có người nói kêu kẹt kẹt....
Về bước thứ 3 bác nói: Sau khi tái tạo được rồi, nếu bình thường thì giải thích với KH. Vậy theo bác làm thế nào để đánh giá NVH đó là bình thường hay bất thường ạ?

Câu hỏi của Bác rất hay ! Để kiểm tra vấn đề liên quan đến triệu trứng hư hỏng rung động tiếng ồn NVH thì chắc chắn không thể 1 thợ máy gầm điện bậc 1 hoặc bậc 2 có thể chẩn đoán được (thậm chí là ko đánh giá được hư hỏng), mà phải là thợ bậc cao tương đương bậc 4-5 hoặc thậm chí là Master để thử xác nhận, chẩn đoán & đưa ra phương án xử lý phù hợp với từng loại rung động tiếng ồn. Đôi khi những thợ bậc cao này phải phối hợp cùng thợ bậc cao bên thợ đồng (body) để đánh giá đúng.Tại sao lại nói như vậy, vì để chẩn đoán đúng, chính xác & đưa ra những tư vấn giải thích (nếu bình thường) & phương án sữa chữa (nếu bất thường) nó đòi hỏi kinh nghiệm & trình xử lý phải đạt mức tối thiểu tùy theo hãng xe. Ví dụ KH phản ánh tiếng kêu dưới gầm, các anh thợ máy gầm điện đi chẩn đoán cao su chân máy, cao su chân hộp số......thay vẫn ko hêt. Cuối cùng tiếng kêu do các mối hàn bên trong phần body dưới gầm thiếu mối hàn hoặc ko kết dính do cường độ nhiệt khi hàn ko đủ dẫn đến tách rời mối ghép. Việc ko chẩn đoán đúng ngay từ đầu sẽ dẫn đến việc mất khá nhiều thời gian & công sức nhưng cuối cùng lại không hiệu quả. Vậy để làm sao phân biệt giữa bất thường & bình thường để có hướng xử lý :
1. Bình Thường: Tùy theo từng hãng xe, model xe mà ít nhiều chắc chắn sẽ có 1-2 triệu trứng rung động hoặc tiếng kêu đặc trưng của xe (đặc trưng nghĩa là xe nào cũng vậy), mà đặc trưng thì ko sữa chữa được vì nó có thể liên quan cả một khối body, nó được xác định là sai số trong quá trình sản xuất chi tiết vật liệu & đã được hãng xác nhận và nó ko ảnh hưởng đến an toàn hay quá trình vận hành xe, không gây mất thẩm mỹ hay có nguy cơ gây tai nạn thì người ta gọi đó là bình thường. Ví dụ: xe đậu ngoài trời nắng buổi trưa nhiệt độ trên 40 độ C , sau đó tài xế lên xe chạy thì nghe âm thanh rắt rắt như giãn tole, còn nhiệt độ thấp thì ko nghe. vậy trường hợp này theo Bác là bình thường hay bất thường ? ví dụ thứ 2 KH phản ánh sau khi rửa xe hoặc đi mưa rà phanh xe két két, chạy một hồi lâu nó hết kêu. Vậy theo Bác bình thường hay bất thường ?.........&......... đó là những ví dụ tại sao đối với những case này đòi hỏi một anh bậc thợ có tay nghề cao cả về trình độ tay nghề & trình xử lý là như vậy.
2. Bất thường: là những tiếng rung động, tiếng kêu nó là xảy ra có thật, triệu chứng rõ ràng & nó ko nằm trong ngưỡng đặc trưng (nghĩa là xe có xe không), nó không phải là bình thường nên gọi là bất thường & có khả năng hư hỏng chi tiết hoặc kéo theo cả khối nếu không xử lý kịp thời. Ví dụ xe chạy đạp ga tăng tốc lên 40-60km/h động cơ kêu cóc cóc, hoặc tầm tốc độ đó nghe tiếng hú dưới gầm,càng tăng tốc càng hú hoặc tốc độ đó khi xe bo cua nghe rắc rắc ở body phía bên phải.....là anh thợ bậc cao khi lên xe chạy thử sẽ xác nhận ngay những triệu chứng này gọi là bất thường. Mà bất thường thì phải có phương án xử lý cho KH, tối thiểu là phải đưa ra được những cách xử lý mang tính kỹ thuật trước là để trấn an KH yên tâm, sau là sữa chữa triệt để hư hỏng mang tính chuyên nghiệp.

 

[chu_thodien]

Câu hỏi của Bác rất hay ! Để kiểm tra vấn đề liên quan đến triệu trứng hư hỏng rung động tiếng ồn NVH thì chắc chắn không thể 1 thợ máy gầm điện bậc 1 hoặc bậc 2 có thể chẩn đoán được (thậm chí là ko đánh giá được hư hỏng), mà phải là thợ bậc cao tương đương bậc 4-5 hoặc thậm chí là Master để thử xác nhận, chẩn đoán & đưa ra phương án xử lý phù hợp với từng loại rung động tiếng ồn. Đôi khi những thợ bậc cao này phải phối hợp cùng thợ bậc cao bên thợ đồng (body) để đánh giá đúng.Tại sao lại nói như vậy, vì để chẩn đoán đúng, chính xác & đưa ra những tư vấn giải thích (nếu bình thường) & phương án sữa chữa (nếu bất thường) nó đòi hỏi kinh nghiệm & trình xử lý phải đạt mức tối thiểu tùy theo hãng xe. Ví dụ KH phản ánh tiếng kêu dưới gầm, các anh thợ máy gầm điện đi chẩn đoán cao su chân máy, cao su chân hộp số......thay vẫn ko hêt. Cuối cùng tiếng kêu do các mối hàn bên trong phần body dưới gầm thiếu mối hàn hoặc ko kết dính do cường độ nhiệt khi hàn ko đủ dẫn đến tách rời mối ghép. Việc ko chẩn đoán đúng ngay từ đầu sẽ dẫn đến việc mất khá nhiều thời gian & công sức nhưng cuối cùng lại không hiệu quả. Vậy để làm sao phân biệt giữa bất thường & bình thường để có hướng xử lý :
1. Bình Thường: Tùy theo từng hãng xe, model xe mà ít nhiều chắc chắn sẽ có 1-2 triệu trứng rung động hoặc tiếng kêu đặc trưng của xe (đặc trưng nghĩa là xe nào cũng vậy), mà đặc trưng thì ko sữa chữa được vì nó có thể liên quan cả một khối body, nó được xác định là sai số trong quá trình sản xuất chi tiết vật liệu & đã được hãng xác nhận và nó ko ảnh hưởng đến an toàn hay quá trình vận hành xe, không gây mất thẩm mỹ hay có nguy cơ gây tai nạn thì người ta gọi đó là bình thường. Ví dụ: xe đậu ngoài trời nắng buổi trưa nhiệt độ trên 40 độ C , sau đó tài xế lên xe chạy thì nghe âm thanh rắt rắt như giãn tole, còn nhiệt độ thấp thì ko nghe. vậy trường hợp này theo Bác là bình thường hay bất thường ? ví dụ thứ 2 KH phản ánh sau khi rửa xe hoặc đi mưa rà phanh xe két két, chạy một hồi lâu nó hết kêu. Vậy theo Bác bình thường hay bất thường ?.........&......... đó là những ví dụ tại sao đối với những case này đòi hỏi một anh bậc thợ có tay nghề cao cả về trình độ tay nghề & trình xử lý là như vậy.
2. Bất thường: là những tiếng rung động, tiếng kêu nó là xảy ra có thật, triệu chứng rõ ràng & nó ko nằm trong ngưỡng đặc trưng (nghĩa là xe có xe không), nó không phải là bình thường nên gọi là bất thường & có khả năng hư hỏng chi tiết hoặc kéo theo cả khối nếu không xử lý kịp thời. Ví dụ xe chạy đạp ga tăng tốc lên 40-60km/h động cơ kêu cóc cóc, hoặc tầm tốc độ đó nghe tiếng hú dưới gầm,càng tăng tốc càng hú hoặc tốc độ đó khi xe bo cua nghe rắc rắc ở body phía bên phải.....là anh thợ bậc cao khi lên xe chạy thử sẽ xác nhận ngay những triệu chứng này gọi là bất thường. Mà bất thường thì phải có phương án xử lý cho KH, tối thiểu là phải đưa ra được những cách xử lý mang tính kỹ thuật trước là để trấn an KH yên tâm, sau là sữa chữa triệt để hư hỏng mang tính chuyên nghiệp.

Hay lắm bác ạ rất đầy đủ và chi tiết. Nhưng còn 1 điểm nữa em muốn làm kỹ hơn với bác ạ: Nếu tiếng kêu là bình thường, tức là các xe khác cùng loại đều có. Nhưng KH vẫn không hài lòng và chấp nhận tiếng kêu đó thì bác sẽ làm gì tiếp ạ?
Ví dụ: Khách hàng đi xe sang, thường xuyên đi ban đêm một mình, không bật nhạc nhẽo gì cả nên cực yên tĩnh. KH nghe thấy tiếng xẹt xẹt phát ra từ bên trong khu táp lô. Kiểm tra thì đó là tiếng hoạt động của van tiết lưu bên trong két lạnh. Bác đã giải thích với KH đây là tiếng kêu hoạt động bình thường, không có hư hỏng gì cả. Tuy nhiên KH thường đi ban đêm một mình, nên tần suất nghe thấy tiếng này sẽ cao hơn, nên KH yêu cầu sửa tiếp để loại bỏ tiếng kêu.
==> Vậy bác sẽ làm gì tiếp ạ?