* Hieän töôïng kích noå treân ñoäng cô xaêng xaûy ra khi taàn soá rung ñoäng cuûa ñoäng cô ñaït tôùi 6-7 KHz.
Treân ñoäng cô xaêng khi bugi ñaùnh löûa seõ taïo moät maøng löûa (maøng löûa chính) lan traøn ñeán caùc vuøng khaùc trong xy lanh, phaàn hoãn hôïp coâng taùc (moâi chaát coâng taùc) keá caän maøng löûa chính seõ ñöôïc gia taêng aùp suaát vaø nhieät ñoä, neáu xuaát hieän moät nguoàn löûa (goïi laø nguoàn löûa thöù caáp) trong khu vöïc naøy seõ taïo ra söï chaùy vaø lan traøn maøng löûa thöù caáp. Hai maøng löûa naøy seõ va ñaäp vôùi nhau, taïo soùng phaûn xaï taùc duïng leân thaønh vaùch xy lanh, khi xaûy ra hieän töôïng coäng höôûng seõ taïo ra soùng xung kích coù taàn soá rung ñoäng töø 6-7KHz, khi ñoù xaûy ra hieän töôïng kích noå treân ñoäng cô.
Taùc haïi cuûa hieän töôïng kích noå treân ñoäng cô xaêng:
-Taùc duïng löïc lôùn treân ñænh pittong gaây hö hoûng pittong, thanh truyeàn vaø truïc khuyûu.
-Do söï taêng nhieät cuûa quaù trình chaùy do hieän töôïng kích noå gaây ra seõ truyeàn nhieät caùc chi tieát (xy lanh, pittong) laøm taêng traïng thaùi nhieät (öùng suaát nhieät) cuûa caùc chi tieát, do ñoù laøm giaûm ñoä beàn cuûa caùc chi tieát.
-Söï taêng nhieät cuûa quaù trình chaùy do hieän töôïng kích noå gaây ra laøm taêng söï bieán ñoåi cac bon laøm taêng quaù trình hình thaønh muoäi than trong buoàng ñoát.
-Laøm giaûm hieäu suaát chaùy, do ñoù laøm tieâu hao nhieân lieäu, giaûm coâng suaát ñoäng cô vaø gaây oâ nhieãm moâi tröôøng.
-Laøm taêngnguyeân nhaân xaûy ra hieän töôïng chaùy sôùm treânñoäng cô.
* Phöông phaùp khaéc phuïc:
- Giaûm goùc ñoä ñaùnh löûa sôùm (laøm giaûm thôøi gian chaùy).
- Thay loaïi xaêng coù chæ soá Octan (khaû naêng choáng kích noå) cao hôn.
- Veà phöông dieän keát caáu coù theå giaûm ñöôøng kính xy lanh.
* Treân ñoäng cô Diesel khoâng xaûy ra hieän töôïng kích noå laø do:
- Phöông phaùp hình thaønh khí hoãn hôïp coâng taùc (moâi chaát coâng taùc): Khoâng khí ñöôïc naïp vaøo xy lanh qua suùp paùp naïp, ñeán cuoái quaù trình neùn thì nhieân lieäu môùi ñöôïc cung caáp vaøo xy lanh. Vì theá hoãn hôïp coâng taùc trong xy lanh laø khoâng ñoàng nhaát.
- Thôøi gian chuaån bò chaùy (quaù trình boác hôi vaø oâxy hoùa nhieân lieäu ñeå ñaït aùp suaát vaø nhieät ñoä töï chaùy raát ngaén – chæ khoaûng 0,001-0,04s –so vôùi ñoäng cô xaêng, thôøi gian naøy gaáp nhieàu laàn.
- Phöông phaùp ñoát chaùy hoãn hôïp coâng taùc: Treân ñoäng cô Diesel laø do söï töï chaùy cuûa nhieân lieäu, trung taâm chaùy chæ xaûy ra ôû nôi hoãn hôïp coâng taùc coù aùp suaát vaø nhieät ñoä ñaït tôùi ñieàu kieän töï chaùy.
Vì caùc lyù do treân neân quaù trình chaùy treân ñoäng cô Diesel khoâng hoäi ñuû caùc yeáu toá ñeå xaûy ra chaùy kích noå: nguoàn löûa thöù caáp, söï coäng höôûng ñeå ñaït taàn soá rung ñoäng 6-7 KHz
Treân ñoäng cô xaêng khi bugi ñaùnh löûa seõ taïo moät maøng löûa (maøng löûa chính) lan traøn ñeán caùc vuøng khaùc trong xy lanh, phaàn hoãn hôïp coâng taùc (moâi chaát coâng taùc) keá caän maøng löûa chính seõ ñöôïc gia taêng aùp suaát vaø nhieät ñoä, neáu xuaát hieän moät nguoàn löûa (goïi laø nguoàn löûa thöù caáp) trong khu vöïc naøy seõ taïo ra söï chaùy vaø lan traøn maøng löûa thöù caáp. Hai maøng löûa naøy seõ va ñaäp vôùi nhau, taïo soùng phaûn xaï taùc duïng leân thaønh vaùch xy lanh, khi xaûy ra hieän töôïng coäng höôûng seõ taïo ra soùng xung kích coù taàn soá rung ñoäng töø 6-7KHz, khi ñoù xaûy ra hieän töôïng kích noå treân ñoäng cô.
Taùc haïi cuûa hieän töôïng kích noå treân ñoäng cô xaêng:
-Taùc duïng löïc lôùn treân ñænh pittong gaây hö hoûng pittong, thanh truyeàn vaø truïc khuyûu.
-Do söï taêng nhieät cuûa quaù trình chaùy do hieän töôïng kích noå gaây ra seõ truyeàn nhieät caùc chi tieát (xy lanh, pittong) laøm taêng traïng thaùi nhieät (öùng suaát nhieät) cuûa caùc chi tieát, do ñoù laøm giaûm ñoä beàn cuûa caùc chi tieát.
-Söï taêng nhieät cuûa quaù trình chaùy do hieän töôïng kích noå gaây ra laøm taêng söï bieán ñoåi cac bon laøm taêng quaù trình hình thaønh muoäi than trong buoàng ñoát.
-Laøm giaûm hieäu suaát chaùy, do ñoù laøm tieâu hao nhieân lieäu, giaûm coâng suaát ñoäng cô vaø gaây oâ nhieãm moâi tröôøng.
-Laøm taêngnguyeân nhaân xaûy ra hieän töôïng chaùy sôùm treânñoäng cô.
* Phöông phaùp khaéc phuïc:
- Giaûm goùc ñoä ñaùnh löûa sôùm (laøm giaûm thôøi gian chaùy).
- Thay loaïi xaêng coù chæ soá Octan (khaû naêng choáng kích noå) cao hôn.
- Veà phöông dieän keát caáu coù theå giaûm ñöôøng kính xy lanh.
* Treân ñoäng cô Diesel khoâng xaûy ra hieän töôïng kích noå laø do:
- Phöông phaùp hình thaønh khí hoãn hôïp coâng taùc (moâi chaát coâng taùc): Khoâng khí ñöôïc naïp vaøo xy lanh qua suùp paùp naïp, ñeán cuoái quaù trình neùn thì nhieân lieäu môùi ñöôïc cung caáp vaøo xy lanh. Vì theá hoãn hôïp coâng taùc trong xy lanh laø khoâng ñoàng nhaát.
- Thôøi gian chuaån bò chaùy (quaù trình boác hôi vaø oâxy hoùa nhieân lieäu ñeå ñaït aùp suaát vaø nhieät ñoä töï chaùy raát ngaén – chæ khoaûng 0,001-0,04s –so vôùi ñoäng cô xaêng, thôøi gian naøy gaáp nhieàu laàn.
- Phöông phaùp ñoát chaùy hoãn hôïp coâng taùc: Treân ñoäng cô Diesel laø do söï töï chaùy cuûa nhieân lieäu, trung taâm chaùy chæ xaûy ra ôû nôi hoãn hôïp coâng taùc coù aùp suaát vaø nhieät ñoä ñaït tôùi ñieàu kieän töï chaùy.
Vì caùc lyù do treân neân quaù trình chaùy treân ñoäng cô Diesel khoâng hoäi ñuû caùc yeáu toá ñeå xaûy ra chaùy kích noå: nguoàn löûa thöù caáp, söï coäng höôûng ñeå ñaït taàn soá rung ñoäng 6-7 KHz